بررسی تنوع ژنتیکی عملکرد بذر و تولید علوفه در ژنوتیپ های علف گندمی بیابانی به منظور گزینش سازگارترین ژنوتیپ ها به شرایط آبی و دیم اراک

نویسندگان

1 دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، خوزستان

2 دانشیار مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، تهران، تهران

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران

4 دستیار علمی دانشگاه پیام نور خوزستان، خوزستان

5 دانشجوی دوره دکتری رشته زراعت، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران

چکیده

با هدف تعیین مناسب ترین ژنوتیپ های علف گندمی بیابانی با شرایط شهر اراک، 31 ژنوتیپ جمع آوری شده از بانک ژن منابع طبیعی مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، در دو آزمایش جداگانه آبی و دیم، به صورت متراکم در کرت هایی به ابعاد 2 × 1 متر، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در سال های 1383 و 1384 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی اراک کشت و صفات تاریخ ظهور سنبله، تاریخ گرده افشانی، ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله، اندازه برگ پرچم، فاصله برگ پرچم تا زیر سنبله، وزن هزاردانه، تعداد پنجه در بوته، وزن بذر در سنبله، تعداد بذر در سنبله، شاخص برداشت و عملکرد بذر و علوفه اندازه گیری شدند. نتایج مقایسه میانگین و تجزیه مرکب نشان داد که ژنوتیپ های 341M (بانک ژن) و 3477P4 (بانک ژن) و287P8 (منشاء اسدآباد) و 1369P6 (منشاء همدان) به ترتیب با تولید 550، 506، 492 و 481 کیلوگرم بذر در هکتار و ژنوتیپ های 341P11 (بانک ژن) و 3477P4 (بانک ژن) و 965P15 (دماوند) به ترتیب با تولید سالانه 49/3، 47/3 و 01/3 تن علوفه خشک در هکتار، در دو شرایط آبی و دیم، نسبت به بقیه ژنوتیپ‌ها برتری داشتند. ژنوتیپ های 3477P4 (بانک ژن) با تولید 47/3 تن علوفه و 5/506 کیلوگرم بذر در هکتار و ژنوتیپ 341M (بانک ژن) با تولید 59/2 تن علوفه و 550 کیلوگرم بذر در هکتار، به عنوان ژنوتیپ های مناسب اقلیم اراک معرفی شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of genetic variation for seed yield and hay production in Agropyron desertorum genotypes in order to choose the best adaptation genotypes for irrigated and rained conditions in Arak

نویسندگان [English]

  • Seyed Ali Reza Seyyed Mohammadi 1
  • Ali Ashraf Jafari 2
  • Nasrin Sadat Seyyed Mohammadi 3
  • Seyed Nader Mosavian 4
  • Esmat Sarafraz 5
چکیده [English]

In order to choose the best adaptable genotypes for Arak condition, 31 genotypes of Crested wheatgrass collected of gene bank research institute of forests and rangelands iran, were examined under normal and drought stress conditions using randomized complete block design with 3 replications during 2004-05. The days to heading and days to pollination, Plant height (cm), number of tiller, spike length (cm), spikelet number per spike, flag leaf size (cm2), peduncle length (cm), 1000-grain weight (g), seeds weight (g) and number of seeds per ear, forage dry matter (DM) yield (Tonh-1), seed yield (Kgh-1), and harvest index were studied. The results of mean comparison and combined analysis showed that 341M, 3777P4, 287P8, 1369P6 genotypes with average values of 550, 506, 492 and 481 Kgh-1 for seed production and 341P11, 3477P4, 3965P15 genotypes with average values of 3.49, 3.47 and 3.01 Tonh-1 for forage production,had, higher values in two dry and optimum conditions. The genotype 3477P4 with average values of 3.47 Tonh-1 and 506.5 Kgh-1 and the genotype 341M with average values of 2.59 Tonh-1 and 550 Kgh-1, for forage and seed production, respectively was recognized and introduced as the best varieties.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agropyron desertorum
  • Arak
  • Combined Analysis
  • Hay Production
  • seed production