تأثیر گوگرد بر میزان تثبیت ازت و برخی صفات رشد دو رقم سویا با استفاده از روش رقت ایزوتوپی 15N

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، استان چهارمحال بختیاری

2 دانشیار، گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، استان چهارمحال بختیاری

3 عضو هیأت علمی، مرکز تحقیقات کشاورزی و پزشکی هسته ای، سازمان انرژی اتمی

چکیده

معمولاً در خاک‌های آهکی با کربنات کلسیم و اسیدیته زیاد، رشد و نمو گیاه به دلیل کاهش جذب برخی عناصر غذایی مطلوب نیست. همچنین فرآیند تثبیت بیولوژیک ازت در لگوم‌های مورد کشت و رشد و عملکرد گیاه در این نوع خاک‌ها کمتر است. لذا استفاده از مواد تولیدکننده اسید (نظیر گوگرد) و کاهش اسیدیته خاک سبب بهبود رشد گیاه و تثبیت بیولوژیک ازت می شود. این تحقیق به صورت فاکتوریل درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه پژوهشکده کشاورزی، پزشکی سازمان انرژی اتمی اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل شش سطح گوگرد (صفر، یک، دو، پنج، 10 و 15 تن در هکتار) و دو رقم سویا (سحر و ویلیامز) بود. براساس نتایج حاصل افزایش گوگرد موجب کاهش اسیدیته خاک و افزایش هدایت الکتریکی خاک شد (01/0P<). استفاده از گوگرد تا پنج و 10 تن در هکتار به ترتیب برای رقم سحر و ویلیامز سبب افزایش وزن خشک گیاه گردید. اما مصرف مقادیر بیشتر گوگرد، سبب کاهش وزن خشک گیاه شد که می تواند به دلیل زیاد شدن هدایت الکتریکی خاک ناشی از مصرف گوگرد باشد. علی رغم زیاد شدن هدایت الکتریکی خاک در تیمار 15 تن گوگرد در هکتار، میزان تثبیت ازت توسط هر دو رقم سویا به دلیل مساعد شدن واکنش خاک ناشی از اکسایش گوگرد، افزایش یافت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Biological Nitrogen Fixation and Plant Growth in two Soybean Cultivars using 15N Isotopic Dilution Technique

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Amani 1
  • Faez Raiesi 2
  • Nejat Pirvali Bieranvand 3
  • Ahmad Mousavi Shalmani 3
چکیده [English]

In calcareous soils with high calcium carbonate contents and pH, the growth and development of plant might undergo nutritional disorders. The process of biological nitrogen fixation in legumes cultivated and plant growth in these soils could be limite. The use of acid-producing materials like sulfur and a reduction in soil pH improves plant growth and increase the biological nitrogen fixation. A 2 × 5 factorial experiment consisting of two soybean cultivars (Sahar and Williams) and six levels of sulfur (0, 1, 2, 5, 10 and 15 ton/ha) arranged in a completely randomized design with three replicates was conducted under greenhouse conditions in Nuclear Center for Agriculture & Medicine Atomic Energy Organization, Iran. Results showed that the accumulation of sulfate resulted from sulfur additions decreased soil pH and increased EC (p<0.01). Sulfur additions up to 5 and 10 ton/ha respectively for Sahar and Williams cultivars increased the plant dry weight. However, further increase of sulfur levels affected the plant dry weights negatively, due most likely to the increase in soil EC values. In spite of the increased soil EC, increasing sulfur levels resulted in enhanced nitrogen fixation, probably due to favorable soil reaction caused by sulfur oxidation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biological nitrogen fixation
  • EC
  • pH
  • soybean
  • Sulfur