تجزیه ژنتیکی صفات تولید کالوس و باززایی گیاه از کشت بساک برنج

نویسندگان

1 عضو هیات علمی موسسه تحقیقات برنج کشور، رشت

2 کارشناس موسسه تحقیقات برنج کشور، رشت

چکیده

از روش کشت بساک برای خالص کردن لاین ها و کوتاه کردن مدت زمان اجرای برنامه های اصلاح نبات استفاده می شود ولی کم بودن کارآیی تولید کالوس و گیاهچه سبز، استفاده از روش کشت بساک در برنامه های اصلاحی را محدود کرده است. لذا بررسی ماهیت ژن های کنترل کننده این صفات برای تعیین خط مشی اصلاحی و انتخاب والدین ضروری است. در این تحقیق، توارث پذیری تولید کالوس و گیاهچه سبز در کشت بساک برنج تعیین شد. از تعداد 10 ژنوتیپ حاصل از یک تلاقی دای آلل یک طرفه بین پنج ژنوتیپ خزر, سپیدرود، هاشمی، علی کاظمی و نعمت برای ارزیابی قابلیت تولید کالوس و گیاهچه سبز استفاده شد. تجزیه واریانس قابلیت ترکیب پذیری عمومی (GCA) و قابلیت ترکیب پذیری خصوصی (SCA) نشان داد بیشترین قابلیت ترکیب پذیری عمومی مثبت و معنی دار در صفات درصد گیاهچه سبز و درصد باززایی کل مربوط به ژنوتیپ های خزر و هاشمی بود. لذا این ارقام برای تولید گیاهچه سبز و تولید لاین های خالص مناسب می باشند. توارث پذیری خاص در صفات مورد بررسی کم بود. به عبارت دیگر، سهم عوامل عیرافزایشی در کنترل این صفات زیاد بود. نتایج تجزیه هیمن نیز این موضوع را تأیید نمود. لذا مشخص شد که ژن های مؤثر بر افزایش درصد گیاهچه سبز و درصد باززایی غالب بوده و بیشترین مقدار تولید گیاهچه سبز و باززایی را می توان در نسل اول (f1) تلاقی ارقام خزر و هاشمی مشاهده نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Diallel analysis of callus induction and plant regeneration in rice anther culture

نویسندگان [English]

  • Maryam Hosseini 1
  • Ali akbar Ebadi 1
  • Hamid Shafiei Sabet 2
چکیده [English]

Low efficiency of callus induction and green-plant regeneration have limited the application of anther culture in breeding programs. This study was conducted to determine the inheritance of callus induction and plant regeneration in rice (oryza sativa) anther culture. Ten genotypes drived from a five-parent diallel mating set contain Khazar, Sepidrood, Hashemi, Alikazemi and Nematt were evaluated for their callus induction and plant regeneration abilities. Analysis of variance for GCA and SCA showed significant effect for all traits. The highest GCA in green and total regeneration were in Khazar and Hashemi, so these parents were good for production homozy gose lines. Narrowsense heritability were low in this three traits. So non-additive effets were high in these traits. Analysis of hymen method showed these conculution too. The genes with increasing effects on green plant and total regeneration percentage were dominant. Therefore, we will observed the highest regeneration in F1 family.

کلیدواژه‌ها [English]

  • anther culture
  • diallel cross
  • GCA
  • rice
  • SCA