ارزیابی مقاومت به تنش خشکی در ژنوتیپ های نخود کابلی

نویسنده

موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، مراغه

چکیده

برای بررسی واکنش ژنوتیپ های مختلف نخود نسبت به تنش خشکی و تعیین ژنوتیپ های مقاوم به خشکی، این آزمایش با 18 ژنوتیپ نخود کابلی به همراه دو شاهد حساس به خشکی (9ILC3279) و شاهد محلی جم (جمعا 20 ژنوتیپ) در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط آبی و دیم در سال زراعی 81-80 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه اجرا شد. برای ارزیابی ژنوتیپ ها ی نخود نسبت به تنش خشکی از شاخص های حساسیت به تنش (SSI) تحمل به تنش (STI) میانگین هندسی بهره وری (MP) استفاده شد. نتایج نشان داد که در هر دو شرایط آبی و دیم، بیشترین عملکرد دانه مربوط به شاهد محلی جم و ژنوتیپ ILC32799 بود. ارزیابی ژنوتیپ ها از نظر شاخص های تحمل به تنش نشان داد که از نظر سه شاخص MP, STI, GMP شاهد محلی جم و ژنوتیپ های ILC32799 و 101 ILC3 دارای بیشترین مقادیر بوده و به عنوان ژنوتیپ های مقاوم به خشکی تعیین شدند. در سه شاخه MP, STI, GMP در دو محیط تنش و بدون تنش همبستگی مثبت و زیاد با عملکرد دانه داشته و به عنوان مناسبترین شاخص ها برای تفکیک و شناسایی ژنوتیپ های حساس و مقاوم به تنش توصیه شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of drought stress in Kabouli Chickpea genotypes

نویسنده [English]

  • Yadollah Ferayadi
چکیده [English]

In order to study the response of different chickpea genotypes to drought stress and determination of drought resistant genotypes, this experiment was conducted with 18 Kabouli type chickpea genotypes including of susceptible check (ILC 3279) and local check (Jam). The experiment was performed in a RBC design with three replications under rained and irrigated conditions during 2001-2 cropping season in Maragheh agricultural research station. In order
to evaluate the chickpea genotypes for drought stress, stress susceptibility index (SSI), stress tolerance index (STI), geometric mean productivity (GMP), tolerance index (TOL) and mean productivity (M P) were calculated. The Jam check and ILC 1799 had the highest seed yield in both rained and irrigated conditions. The Jam check, ILC 1799 and ILC 3101 had the highest index for GMP, STI and MP respectively and were identified as drought resistant genotypes. The phenotypic correlation of GMP, STI and MP with seed yield in both stress and non-stress conditions were significant. These criteria were recommended as desirable indices for determination of resistant chickpea genotypes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Chickpea
  • Drought stress
  • Kabouli type
  • resistance indices