بررسی پایداری‏‎ ‎و عملکرد لاین های برنج

نویسندگان

عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات برنج کشور، رشت - ایران

چکیده

انتخاب ارقام جدید و پرمحصول با پایداری عملکرد خوب یکی از اهداف مهم اصلاح برنج می باشد. بدین منظور ‏عملکرد هشت‎ ‎لاین برنج همراه با رقم نعمت به عنوان شاهد درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در شش ‏منطقه گیلان و مازندران به مدت دو سال مقایسه شد. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر ساده رقم و اثر متقابل رقم × ‏مکان × سال معنی دار بود. برای تعیین لاین های پایدار از نه روش پایداری استفاده شد. لاین هفت به روش واریانس ‏محیطی و لاین یک با چهار روش شامل ضریب تغییرات محیطی، اکووالانس ریک، واریانس پایداری شوکلا و ضریب ‏تبیین از لاین های پایدار بودند. لاین پنج براساس معیارهای واریانس و ضریب تغییرات درون مکانی و لاین چهار با استفاده ‏از ضریب رگرسیون و انحراف از خط رگرسیون، از پایدارترین لاین ها شناخته شدند. درنتیجه لاین های هفت، یک، پنج و ‏چهار با استفاده از روشهای مختلف از پایدارترین لاین ها بودند. در این تحقیق لاین های چهار، یک و پنج به خاطر عملکرد ‏زیاد و بیشترین پایداری انتخاب شدند، ولی با در نظر گرفتن سایر ویژگی های مطلوب زراعی و کیفی، لاین چهار به عنوان ‏یک رقم جدید (کادوس) از طرف سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی‎ ‎در سال 1383 معرفی شد.‏

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of stability and performance of the rice lines

نویسندگان [English]

  • Hossein Rahim sorroush
  • Ahmad Eshraghi
چکیده [English]

The selection of high yielding varieties with good stability‏ ‏is an important objective in rice breeding ‎programs. The grain yield of eight rice lines with a check (Nemat) were compared‎‏ ‏on six locations of Gilan ‎and Mazandaran provinces during two years, using RCBD with four replications. Combined analysis of ‎variance showed that the effect of variety and year ‎‏×‏‎ location ‎‏×‏‎ variety interaction were significant. Nine ‎stability analysis methods were used in this research. Line No. 7 with environmental variance method‎‏ ‏and ‎Line No. 1 with four stability methods (such as coefficient of variability of environment, wricke’s equivalence, ‎Shukla’s stability variance and coefficient of determination) were most stable lines. The line No. 5 based on ‎within location variance and within location C.V. parameters and Line No. 4 using coefficient of regression of ‎mean yield on environmental index and variance of deviation from linear regression, were known as the most ‎stable lines. Consequently, lines No. 7, 1, 5 and 4 were the most stable ones using different methods. In this ‎research, Lines No. 4, 1 and 5 were selected because of high yield and stability. However, because of the ‎desired grain quality and morphological traits, line No. 4 was‏ ‏released as a new rice variety (Kadus) by the ‎Agricultural Research and Education Organization in 2004.‎

کلیدواژه‌ها [English]

  • Genotype ‎‏×‏‎ environment
  • Promising lines‎
  • rice
  • Stability parameters‎
  • Yield comparison